Το Κτηματολόγιο (Φταίνε οι πολίτες;;)

Η κατάρτιση Κτηματολογίου είναι το θέμα των ημερών για τους λάθος λόγους.

Άλλοι γκρινιάζουν για τις μικρές προθεσμίες, άλλοι γιατί αισθάνονται ότι βάζουν άλλον ένα μπελά στο κεφάλι τους και άλλοι γιατί φοβούνται ότι θα τους πάρουν (ποιοί άραγε;;) τα κτήματα.

Πρίν πάμε παρακάτω, θα παραθέσω εδώ τον τρόπο με τον οποίο γίνεται μια αγοραπωλησία σε χώρα που λειτουργεί Κτηματολόγιο, κάτι που αφορά τον καθένα μας. (Για να μήν μπερδευόμαστε: Να λειτουργεί το Κτηματολόγιο δέν έχει καμία σχέση μ' αυτό που βλέπουμε στίς σχετικές ιστοσελίδες του Ελληνικού Κτηματολογίου ώς "Λειτουργούν Κτηματολόγιο". Να λειτουργεί το Κτηματολόγιο σημαίνει να έχουν τελειώσει οι εγγραφές και οι έλεγχοι και τα ακίνητα των πολιτών να τελούν πλέον υπό την εγγύηση του κράτους.)
Σε ένα τέτοιο λοιπόν, λειτουργούν Κτηματολόγιο -υπάρχει σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες και όχι μόνον- για να κάμει ο πολίτης μια αγορά χρειάζεται λιγότερο από ένα πρωϊνό που θα πάει με τον πωλητή και τους δικηγόρους τους στο Κτηματολογικό Γραφείο να υπογράψουν ένα έγγραφο μεγέθους Α4.
Δέν χρειάζεται να έχει δεί άν το ακίνητο υπάρχει, άν έχει τίς διαστάσεις και το εμβαδόν που του είπανε. Υπάρχει σίγουρα. Δέν χρειάζεται να ψάχνει παλαιούς τίτλους για να δεί μήπως το διεκδικούν άλλοι. Δέν χρειάζεται να πάει να το φράξει ή να το επιτηρεί μήπως κάποιος του το καταπατήσει. Δέν χρειάζεται να πληρώνει τοπογράφους, δικηγόρους, και συμβολαιογράφους για έρευνες και μελέτες σχετικά.
Έχει δηλαδή εξασφαλίσει την περιουσία του χωρίς έξοδα.

Περιττό να πώ εδώ την αποτελεσματικότητα του εργαλείου "Κτηματολόγιο" για τη χάραξη της εθνικής χωροταξικής και πολεοδομικής πολιτικής.

Και εδώ έχουμε το πρώτο ζήτημα:
Τί έχει κάμει το κράτος ώστε να μάθουν οι πολίτες και να πεισθούν για τα χαρακτηριστικά του Κτηματολογίου;;
Ουσιαστικά τίποτα!
Το 1996...97 άρχισαν τα πιλοτικά προγράμματα σε μερικές περιοχές της Ελλάδος ακριβώς για το σκοπό που λέει ο χαρακτηρισμός τους: Πιλοτικά.
Στο πλαίσιο εκείνο ταξίδεψαν κάποιες ομάδες εννοείται "ειδικών" στα πέρατα της γής όπου υπήρχαν έστω και λίγοι έλληνες για να τους εξηγήσουν τί είναι το Κτηματολόγιο, τί σπουδαία μεταρρύθμιση είναι και να τους πείσουν να κάνουν τις απαιτούμενες ενέργειες. 

Είναι περισσότερο από προφανές ότι τα ταξίδια αυτά έγιναν αποκλειστικά για ψώνια και δωρεάν τουρισμό, ώς συνήθως. Απόδειξη ότι εντός της χώρας κανένα αντίστοιχο ενδιαφέρον ενημέρωσης του κόσμου δέν υπήρξε.

Πάμε τώρα στα τεχνικά θέματα. Την εποχή των πιλοτικών προγραμμάτων υπήρχε ήδη η διαθεσιμότητα δορυφορικών εικόνων χαμηλοτάτου κόστους που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ώς υπόβαθρα για την Κτηματογράφηση.
Όμως όχι!
Εμείς θα φτιάξουμε υπόβαθρα από νέα αεροφωτογράφιση της χώρας. 

Πολλαπλάσιο κόστος. 

Αλλά έτσι είμαστε εμείς. Απλοχέρηδες.

Θυμάμαι σε διάφορες συγκεντρώσεις μηχανικών που γινόντουσαν εκείνη την εποχή, το μένος που υπήρχε έναντι προτάσεων μερικών μεμονομένων μηχανικών σχετικά με την θέσπιση διαδικασίας κατά την οποία το τοπογραφικό διάγραμμα θα έπρεπε να είναι υποχρεωτικό σε κάθε δικαιοπραξία (τότε δέν ήταν), να είναι εξαρτημένο σε κοινό προβολικό σύστημα (ΕΓΣΑ87) και να κατατίθεται ηλεκτρονικά το πολύγωνο των οριογραμμών του σε μια κοινή πλατφόρμα του Κτηματολογίου (τότε ΟΚΧΕ) ώστε να χρησιμοποιηθεί στο μέλλον ώς βοηθητική βάση για να κλείσει σιγά σιγά το πάζλ των γεωτεμαχίων πάνω στον κτηματογραφικό χάρτη.
Πόλεμος κανονικός!
Τόσο στραβά ξεκινήσαμε.

Έλεγε ο αρμόδιος υπουργός (Σουφλιάς) στη Βουλή στίς 12-7-2006:

«....Το χειρότερο ίσως είναι ότι το κτηματολόγιο σχεδιάσθηκε και εκτελέσθηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση κατά τρόπον προβληματικό, με αποτέλεσμα να απαξιωθεί στα μάτια της ελληνικής κοινωνίας και να τεθεί υπό αμφισβήτηση η αξιοπιστία των ελληνικών αρχών από τη συγχρηματοδοτούσα το έργο Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η κτηματογράφηση, που ξεκίνησε πριν από μία δεκαετία (1995), σχεδιαζόταν να καλύψει περίπου 19 εκ. δικαιώματα με αρχικό προϋπολογισμό 138 εκ. ευρώ με χρόνο ολοκλήρωσης μέχρι το 2000.

 Δυστυχώς, το τελικό αποτέλεσμα ήταν να προχωρήσει η κτηματογράφηση για 5,8 εκ. δικαιώματα με αρχικό προϋπολογισμό 93 εκ. ευρώ και εκτιμώμενο τελικό κόστος 500 εκ. ευρώ και προβλεπόμενο χρόνο ολοκλήρωσης το 2006. Δηλαδή σε διπλάσιο χρόνο με πενταπλάσιο κόστος πραγματοποιήθηκε μικρό τμήμα (περίπου το 1/3) των αρχικών προγραμμάτων.

Είναι γνωστό επίσης στην ελληνική κοινή γνώμη το τεράστιο πρόβλημα που δημιουργήθηκε όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, διαπιστώνοντας κακοδιαχείριση, καθυστερήσεις και παράτυπες απευθείας αναθέσεις κατά το παρελθόν, επέβαλε με απόφασή της το 2001 πρόστιμο στη χώρα ύψους 100.000.000 Ευρώ, δηλαδή το συνολικό ποσό που είχε δώσει για το κτηματολόγιο. Συνεπεία δε αυτού του προηγουμένου αρνήθηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση να χρηματοδοτήσει, στο πλαίσιο του Γ΄ ΚΠΣ, ολοκληρωμένα έργα κτηματογράφησης...»

Το "πιλοτικό" πρόγραμμα έγινε εννοείται, για να μελετήσουμε το θέμα, για να διδαχθούμε, να διορθώσουμε τα λάθη μας και να μπορέσουμε τα επόμενα προγράμματα να γίνουν σωστότερα.

Μάθαμε τίποτα;; Άμ δέ...

Το "πιλοτικό πρόγραμμα" εξαντλήθηκε σε ψώνια, δωρεάν τουρισμό που λέγαμε, αλλά και στη γιγάντωση μέσα σε μια νύχτα εταιρειών που ανέλαβαν κτηματογραφικό έργο. Δέν είναι ο ΟΠΕΚΕΠΕ πρωτοπόρος...
Και φθάνουμε αισίως στο σήμερα.
Όπου κλείνει η κτηματογράφηση σχεδόν όλης της χώρας. Με τα ίδια, ίσως και περισσότερα προβλήματα απ' αυτά των πιλοτικών προγραμμάτων.
Ο κόσμος όμως δέν φταίει σε τίποτα!
Δέν του δόθηκε καμιά, μα καμιά ουσιαστική ενημέρωση.
Ο χρόνος ήταν άφθονος. Αυτοί που μιλάνε για ασφυκτικούς χρόνους είναι αυτοί που και δέκα χρόνια προθεσμία να τους δώσεις για κάτι, θα πάνε να το κάνουνε την τελευταία μέρα.
Το κυριότερο όμως καθήκον των υπευθύνων για το Κτηματολόγιο, που έπρεπε να είναι η συνεχής, αδιάκοπη και εμπεριστατωμένη ενημέρωση των πολιτών για όλα τα θέματα που σχετίζονται μ' αυτό, για τα πλεονεκτήματά του, για την σημαντική οικονομική ελάφρυνση των πολιτών λόγω της απαλλαγής τους απ' όλα τα έξοδα τα σχετικά με τη διασφάλιση της περιουσίας τους δέν υπηρετήθηκε  με συνέπεια οι άνθρωποι δικαιολογημένα να συνεχίζουν να πιστεύουν πως το Κτηματολόγιο είναι ένας ακόμα πολύπλοκος γραφειοκρατικός μπελάς. 

Ο πολίτης λοιπόν δε φταίει σε τίποτα.

Εκτός όμως από το κράτος υπάρχουν και άλλοι θεσμοί συγγενείς με το Κτηματολόγιο. Αυτοί είναι κυρίως οι επαγγελματικοί φορείς των μηχανικών, των δικηγόρων και των συμβολαιογράφων.
Άκρα του τάφου σιωπή απ' όλους.
Κάπου - κάπου γκρινιάζουν μόνο για ασφυκτικές προθεσμίες.
Για το επίδικο, μούγκα στη στρούγκα.
Δύο λόγους μπορώ να σκεφθώ:
Ο ένας είναι η απόλυτη αναλγησία, αδιαφορία πλήρης για τη δουλειά τους, έλλειψη επαγγελματισμού.
Ο άλλος είναι η σκέψη ότι με στραβό Κτηματολόγιο δέν θα αλλάξει τίποτα (αυτή είναι εξ' άλλου η νέα "επαναστατική" τάση: να μήν αλλάξει τίποτα!), κι' έτσι να μπορέσουν τα ζήσουν αυτοί, τα παιδιά τους και τα εγγόνια τους αναμασώντας "κτηματολόγιο".

ΥΓ: Το Κτηματολόγιο προχωράει εκτός από αργά, πολύ στραβά.

Να είσαστε βέβαιοι ότι κάποια στιγμή θα ξεσπάσει σκάνδαλο τέτοιο που ο ΟΠΕΚΕΠΕ θα είναι μπροστά του παιδικό παιχνίδι. Όταν κάποια στιγμή θα εμφανισθούν ιδιοκτήτες χιλιάδων στεμμάτων γής από το πουθενά, να δώ που θα ψάχνουν να κρυφτούν μερικοί μερικοί...